Overzicht onderzoeksprojecten
Peer-to-peer zorg in Nederlandse gevangenissen
Het algemene doel van dit onderzoek is inzicht krijgen in peer-to-peer zorginitiatieven in Nederlandse gevangenissen. De studie richt zich zowel op formele programma’s die worden ondersteund door professionals als op informele vormen van steun en zorg die spontaan ontstaan binnen de gevangenisomgeving. Zorg wordt breed opgevat en omvat onder andere informele zorg, palliatieve zorg, zorgpraktijken en bijdragen aan humane detentieomstandigheden. Dit project wordt uitgevoerd op verzoek van het Nederlands Instituut voor Forensische Psychiatrie en Psychologie (NIFP). Voor meer informatie, contacteer Dorien Brosens.
Behoeften voor Re-integratie en recidivebeperkingen bij Gedetineerden (BRuG-project)
Het doel van het BRuG-project is om de verdere uitbouw van het hulp- en dienstverleningsaanbod wetenschappelijk te onderbouwen en te baseren op de reële noden en achterliggende problematieken van de gedetineerdenpopulatie. Dit mixed-method onderzoek bestaat uit twee fasen. In een eerste fase wordt een profiel geschetst van de Vlaamse en Brusselse gevangenispopulatie anno 2022. In een tweede fase wordt er gekeken naar de noden, behoeften en drempels die personen in detentie ervaren bij het vrijgaan, zowel op korte als middellange termijn. In dit onderzoek wordt er aandacht besteed aan re-integratieversterkende factoren, en aan de rol die hulp- en dienstverlening hierbij kan spelen. Het onderzoek loopt van december 2021 t.e.m. januari 2024 in opdracht van en gefinancierd door het Vlaams Agentschap Justitie en Handhaving. Voor meer informatie, contacteer Leen Vandevelde of Dorien Brosens.
Waar woorden tekort schieten, spreekt muziek: Begrijpen van de processen en uitkomsten van muziekprogramma's in gevangenissen
Onderzoek toont aan dat muziekprogramma's in gevangenissen verschillende uitkomsten triggeren voor personen die in detentie verblijven (vb. beheren en uitdrukken van emoties, faciliteren van zelfontwikkeling, aanbieden van respijt en bevorderen van connecties). Desondanks ontbreekt onderzoek dat focust op waarom, hoe, voor wie en onder welke omstandigheden muziekprogramma's in gevangenissen deze uitkomsten al dan niet teweegbrengen. Vertrekkende vanuit het perspectief van realistisch onderzoek (realist science), beoogt dit project om de mechanismen en context factoren te identificeren die deze uitkomsten triggeren. Dit doctoraatsonderzoek wordt gefinancierd door het Fonds Wetenschappelijk Onderzoek (FWO, aspirant fundamenteel onderzoeker) en loopt van november 2021 t.e.m. oktober 2025. Voor meer informatie, contacteer Silke Marynissen of Dorien Brosens.
Peer projects in gevangenissen: Begrijpen van uitkomsten, mechanismen en contextuele factoren
Gevangenissen zetten steeds meer in op peer programma's. In deze programma's worden personen die in detentie verblijven opgeleid om medegedetineerden te begeleiden, ondersteunen of bijles te geven. Dit onderzoeksproject heeft als doel inzicht te krijgen in de effectiviteit van deze programma's (vb. voor peer-werkers, peer-ontvangers en de gevangenis). Een fundamenteel inzicht in hoe, waarom, voor wie en onder welke omstandigheden peer programma's leiden tot deze uitkomsten blijft onderbelicht. Daarom wil dit onderzoek de mechanismen en context factoren identificeren die deze uitkomsten teweegbrengen. Het project loopt van november 2021 t.e.m. oktober 2024 en wordt gefinancierd door het Fonds Wetenschappelijk Onderzoek (FWO) (senior postdoctoraal onderzoeker). Voor meer informatie, contacteer Dorien Brosens.
Een mixed-method onderzoek naar de onderwijsparticipatie, vaardigheden en leermoeilijkheden bij gedetineerde vrouwen in België en Noorwegen
In samenwerking met de Universiteit van Bergen (Noorwegen) voert de PALD-onderzoeksgroep een mixed-method onderzoek uit bij gedetineerde vrouwen in België en Noorwegen. Enerzijds worden er vragenlijsten afgenomen bij zowel Noorse als Belgische gedetineerde vrouwen m.b.t. hun participatie aan educatie in de gevangenis, leermoeilijkheden, vaardigheden, etc. Anderzijds worden er in beide landen focusgroepen afgenomen met gedetineerde vrouwen, waarin gepeild wordt naar hun motieven, barrières, ervaringen en noden m.b.t educatie in de gevangenis, leren en leermoeilijkheden. Voor meer informatie, contacteer Dorien Brosens.
Educatie achter buitenlandse tralies
De Nederlandse stichting “Educatie achter buitenlandse tralies” (Eabt) is in 2004 opgericht met als doel in het buitenland gedetineerde Nederlanders in staat te stellen onderwijs uit Nederland te volgen. In het kader van hun 15-jarig bestaan werd een mixed-method evaluatieonderzoek opgezet bij professionelen, vrijwilligers en gedetineerde personen. Voor meer informatie, contacteer Dorien Brosens.
Sports in Prison – A Plan for the Future
‘Sports in Prison – A Plan for the Future’, is een Europees KA-project dat wil nagaan hoe en in welke mate sport een middel kan zijn om sociale winst te boeken, niet alleen binnen een detentiecontext maar ook - en vooral - na terugkeer in de maatschappij. Het onderzoek loopt over drie jaar (2020-2022). Verschillende partners zijn betrokken bij het project: Rode Antraciet (België), Vrije Universiteit Brussel (België), Unione Italiana Sport Per Tutti (Italië), Dienst Justitiële Inrichtingen (Nederland), United Professionals for Sustainable Development (Bulgarije) en Udruga za kreativni socijalni rad (Kroatië). Voor meer informatie, contacteer Marc Theeboom, Hebe Schaillée of Inge Derom.
Prisoners’ Active Citizenship (PAC)
PAC, voluit Prisoners’ Active Citizenship, is een Europees project (Erasmus+, key action 2) over actief burgerschap van gedetineerde personen (2017 – 2019). Aan het project werkten verschillende Europese partners mee, zoals De Rode Antraciet (België, coördinator), Prison Education Trust (VK), Association for Creative Social Work (Kroatië), Unione Italiana Sport Per Tutti (Italië), Changes and Chances (Nederland) en de Vrije Universiteit Brussel (België), met de steun van European Prison Education Association (EPEA), EuroPris en de Federale Overheidsdienst Justitie. Het ontwikkelde en testte innovatieve participatiemodellen in verschillende Europese gevangenissen. Resultaten zijn:
Citizens Inside: A guide to creating active participation in prisons (1.59 MB) "pdf" Policy recommendations for governments across Europe (304.69 KB) "pdf" An insight in European prisons - a PAC report (1.12 MB) "pdf" Evaluation of the PAC-learning areas - a PAC report (1.52 MB) "pdf" Voor meer informatie, contacteer Dorien Brosens.
Samen leren in detentie
In 2017 startte de vakgroep Criminologie een onderwijsvernieuwend project ‘Samen leren in detentie’. Gedetineerde personen in de gevangenis van Beveren volgden samen met penitentiair bewakingsassistenten en studenten van de VUB het vak penologie in de gevangenis. Na het project voerde de vakgroep Criminologie een evaluatieonderzoek waarbij alle studenten bevraagd werden over hun ervaringen. Voor meer informatie, contacteer An-Sofie Vanhouche.
Foreigners’ Involvement and Participation in Prison (FIP2)
Het FIP2-project is een vierjarig onderzoeksproject (2017-2021) naar “Foreigners’ Involvement and Participation in Prison”. Het project wordt gefinancierd door het Fonds voor Wetenschappelijk Onderzoek (FWO) en is een samenwerking tussen onderzoekers van de Universiteit Gent, Avans Hogeschool (Nederland) en de Vrije Universiteit Brussel. Het FIP2-project heeft als doel meer inzicht te verschaffen in de participatie van buitenlandse gedetineerde personen. Voor meer informatie, contacteer Flore Croux of Dorien Brosens.
FORINER (providing education for foreign national inmates)
Het Europese FORINER project (2016-2017), gefinanceerd door het Europees Erasmus+ programma (key action 3), had als doel EU-burgers gedetineerd in het buitenland toegang te bieden tot onderwijscursussen aangeboden door hun thuisland, in hun eigen taal. Er werden daarbij in 2017 15 pilootprojecten opgezet over heel Europa. De doelstelling van deze pilootprojecten was te testen hoe afstandsonderwijs voor buitenlandse gedetineerde personen gerealiseerd kan worden (zowel op papier als digitaal). Verschillende partners zijn betrokken in het project: VOCVO (België - coördinator), Educatie Achter Buitenlandse Tralies (Nederland), MegaNexus (VK) en Vrije Universiteit Brussel (België). Daarnaast kan het project ook rekenen op steun van enkele geassocieerde partners: European Prison Education Association (EPEA), EuroPris, Confederation of European probation (CEP) and Weston College. De Vrije Universiteit Brussel zorgde voor de wetenschappelijke ondersteuning van dit project. Resultaten zijn:
FORINER Model and Policy Recommendations (959.76 KB) "pdf" FORINER Research Report I: European overview (2.5 MB) "pdf" FORINER Research Report II: Evaluation of the pilot projects (889.24 KB) "pdf" Voor meer informatie, contacteer Dorien Brosens.
Onderzoek inspraak en participatie van gedetineerden – gevangenis Gent
Dit is een onderzoeksproject geïnitieerd vanuit de stuurgroep participatie van de gevangenis Gent (2014-2016). Het onderzoeksproject had als doel inzicht te krijgen in: welke initiatieven op vlak van inspraak en participatie van gedetineerde personen in de gevangenis van Gent bestaan, wat de meerwaarde hiervan is, wie hieraan deelneemt of juist uit de boot valt en wat de randvoorwaarden van inspraak en participatie zijn. Resultaten zijn:
Onderzoek inspraak en participatie van gedetineerden – gevangenis Gent (4.46 MB) "pdf" Voor meer informatie, contacteer Dorien Brosens.
Voeding in de gevangenis
Het onderzoek naar voeding in de gevangenis was een vierjarig doctoraatsonderzoek (2013-2016). Het onderzoek werd gefinancierd door het Fonds Wetenschappelijk Onderzoek en was een samenwerking tussen de Vrije Universiteit Brussel (onderzoeksgroep Crime & Society en FOST-Social & Cultural Food Studies) en de University of Southern Denmark. Prof. Dr. Kristel Beyens, prof. Dr. Peter Scholliers en Dr. Linda Kjaer Minke waren de promotoren van dit onderzoek. Dr. An-Sofie Vanhouche en Esther Jehaes werkten als onderzoekers op het project. Het onderzoek had tot doel meer inzicht te verwerven in de socio-culturele rol van voeding in de gevangenis. Tijdens dit onderzoek bespraken gedetineerde personen en personeel formele en informele leervormen waarbij voeding een rol speelt. Voor meer informatie, contacteer An-Sofie Vanhouche.
Behoefteonderzoek Gedetineerden – Gevangenis Antwerpen
Tussen 2011 en 2013 vond een behoefteonderzoek plaats in de gevangenis van Antwerpen. Het hoofddoel van het onderzoeksproject was het ondersteunen van de actoren van de Vlaamse Gemeenschap bij de verdere uitbouw van het hulp– en dienstverleningsaanbod. Het onderzoek bracht inzicht in welke doelgroepen zij wel of niet bereiken, alsook in de motieven en barrières die ertoe bijdragen of gedetineerde personen wel of niet participeren. Daarnaast was er ook aandacht voor de ondersteuning die hulp- en dienstverlening kan bieden bij het maken van de brug tussen binnen en buiten. Resultaten zijn:
Behoefteonderzoek gedetineerden – gevangenis Antwerpen (8.45 MB) "pdf" Voor meer informatie, contacteer Dorien Brosens.
Prisoners on the move
Het project ‘Prisoners on the move’ startte in januari 2011 en eindigde op 30 juni 2012. Financieel werd het ondersteund door het Directoraat-Generaal Onderwijs en Cultuur van de Europese Commissie. Het project onderzocht de kansen en mogelijkheden die sport en lichaamsbeweging kunnen krijgen binnen de gevangenismuren. De Rode Antraciet vzw’ coördineerde dit project met partners uit zes verschillende EU-lidstaten. Resultaten zijn:
Prisoners on the move (1.26 MB) "pdf" Voor meer informatie, contacteer Marc Theeboom.
